Kleri-Fotiní Skandami

Escola Oficial d´Idiomes, Barcelona-Drassanes

Μεταφράζοντας την Eroica του Κωσμά Πολίτη.

Το 1937 ο Κοσμάς Πολίτης άρχισε να δημοσιεύει σε συνέχειες στο περιοδικό Νέα Γράμματα το τρίτο του μυθιστόρημα Εroïca που θα εκδοθεί τελικά ως αυτοτελής τόμος τον επόμενο χρόνο. Η Εroïca αποτελεί σταθμό όχι μόνο στο έργο του Πολίτη αλλά  και γενικότερα σε όλη τη λογοτεχνική παραγωγή της λεγόμενης γενιάς του ’30.

Η μοναδικότητά του βιβλίου έγκειται στο γεγονός  ότι τόσο η πλοκή όσο και τα πρόσωπα υφίστανται κάτω από ένα ανάερο δίχτυ  συμβολισμών και αλληγοριών, στροβιλίζονται στους ήχους κάποιας μουσικής –συγκεκριμένης πολλές φορές-, διαποτίζονται από  χρώματα, διαθλώνται από  φώτα, εξαüλώνονται από  σκιές και ομίχλες.

Το δράμα υφέρπει ήδη απ’ την αρχή, εκρήγνυται στις τελευταίες σελιδες, ο μελοδραματισμός όμως εξορίζεται από μια διάχυτη  διακριτική ειρωνία, από ένα τρυφερό σκωπτικό μειδίαμα. Ολα αυτά τα στοιχεία, η μαγευτική ατμόσφαιρα, ο ποιητικός ρυθμός, ό,τι τελοσπάντων αποτελεί την ιδιαιτερότητα, τη γοητεία  της Εroïca  είναι παράλληλα κι ό,τι την καθιστά απροσπέλαστη σχεδόν την ώρα της μετάφρασής της. Και το παιγνίδι του συγγραφέα με το Χρόνο και τους χρόνους, το πέρασμα από το παρελθόν στο παρόν, το παρόν  των εφήβων πρωταγωνιστών της ιστορίας, το παρόν του ώριμου πλέον αφηγητή.

Kι όμως το εγχείρημα αυτό, τη μετάφρασή της, δηλαδή, στα ισπανικά αναλάβαμε μια ομάδα αποφοίτων του τμήματος Νέων Ελληνικών της Εscuela Oficial de Ιdiomas της Βαρκελώνης, κλασικών φιλολόγων στην πλειοψηφία τους, και η υπογράφουσα. Σε μια συνεχή πάλη με χρόνους ενεστώτες και παρελθοντικούς, με σύνθετα επίθετα χρωμάτων και αρωμάτων, με σαιξπηρικά αποσπάσματα και μουσικά κομμάτια, με διαλόγους –ποιών;- και νοσταλγικούς μονολόγους, με ειρωνικές παρεμβάσεις και περιγραφές μυστικών κήπων προσπαθήσαμε να μην προδώσουμε τουλάχιστον το πνεύμα του συγγραφέα.

Και να μεταφέρουμε όσο το δυνατόν πιστότερα στην ισπανική γλώσσα τη γλώσσα, τις λέξεις, τις εκφράσεις, τις προτάσεις, τις μουσικές του Κοσμά Πολίτη, εκείνες που έδωσαν πνοή στην ιστορία αυτή της μετάβασης από την παιδική αθωότητα στην εφηβεία των πρώτων ερώτων, της φιλίας, του θανάτου σε κάποιες ομηρικές ακρογιαλιές, στην Εroica. Ας  ελπίσουμε ότι το καταφέραμε.