Αστέριος Αργυρίου

Πανεπιστήμιο Στρασβούργου ΙΙ

Η ένταξη της Αργοναυτικής εκστρατείας σε μια νέα, ορθοδοξοκεντρική, περί ιστορίας αντίληθη κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας.

Στην ομιλία του Διήγησις μερικών θαυμάτων και ιστορίων των γεγονότων παρά των παμμεγίστων Ταξιάρχων Μιχαήλ και Γαβριήλ (Θησαυρός, έκδ. Βας. Ρηγοπούλου, Θεσσαλονίκη, 1983, σ. 259), ο Δαμασκηνός Στουδίτης διηγείται, μεταξύ άλλων, τη θαυματουργική επέμβαση του αρχάγγελου Μιχαήλ σε μια μάχη των Αργοναυτών εναντίον των Σκυθών.

Συνδέει δε το γεγονός αυτό με μια δεύτερη θαυματουργική επέμβαση του Αρχαγγέλου στον ίδιο ακριβώς τόπο, όταν, πολλούς αιώνες αργότερα, ο Μέγας Κωνσταντίνος είχε εκστρατεύσει κατά των Σκυθικών φύλλων.

Ο Δαμασκηνός διαβεβαιώνει τους ακροάτες του ότι τα όσα διηγείται τα έλαβε «από τα βιβλία της Εκκλησίας μας».

Στο Σύγγραμα περί Μωαμέθ και κατά Λατείνων (εκδ. Α. Αργυρίου, Αθήνα, 1983, σσ. 52-54), ο Αναστάσιος Γόρδιος δανείζεται από τον Δαμασκηνό Στουδίτη τα δυο αυτά επεισόδια, αφού τα αναπλάσει πρώτα κατά τρόπο που να μπορεί να τα εντάξει στη νέα, ορθοδοξοκεντρική, περί Ιστορίας αντίληψή του. Την αντίληψη αυτή του Γορδίου ασπάζονται πολλοί άλλοι λόγιοι των χρόνων της Τουρκοκρατίας μέσα στα γενικότερα πλαίσια ένταξης της αρχαίας ελληνικής στην εκκλησιαστική, ορθόδοξη, ιστορία.

Αναφερόμενη και σε μερικά άλλα παραδείγματα, η ανακοίνωση θα προσπαθήσει να αναπτύξει το φαινόμενο συγχώνευσης της αρχαίας ελληνικής με την ορθόδοξη ελληνική ιστορία, όπως αυτό εμφανίζεται και λειτουργεί στα χρόνια της Τουρκοκρατίας.