Ιστορία και θεσμοί

      Η γεωγραφική θέση (μέχρι το δέκατο πέμπτο αιώνα τα Κανάρια ήταν το δυτικό άκρο του γνωστού κόσμου) και η φύση του αρχιπελάγους (νησιά με βουνά με μεγάλη ποικιλία τοπίων) έχουν ευνοήσει την ανάπτυξη μίας σειράς μύθων που συνήθως ξεκινούν με την ομηρική γνώση αυτών των νησιών και τελειώνουν με το θρύλο του San Brandán και την έρευνά του για να βρει τον επιθυμητό Παράδεισο (το San Borondón, το όγδοο νησί, που περιέγραψαν και χαρτογράφησαν διάφοροι συγγραφείς ανάμεσα στο δέκατο έκτο και το δέκατο όγδοο αιώνα. ) Τα Ηλύσια Πεδία, τα Νησιά των Καλότυχων, ο Κήπος των Απολαύσεων, ο Κήπος των Εσπερίδων, η Ατλαντίδα και οι Μακάριοι Νήσοι είναι, ανάμεσα σε άλλα, τα μυθικά ελληνο-ρωμαικά θέματα που εφαρμόστηκαν στα Κανάρια Νησιά από τον πέμπτο π.Χ. αιώνα τουλάχιστον.

    Την καταγωγή των πρωτόγονων κατοίκων του αρχιπελάγους κάθε φορά φαίνεται πιό ξεκάθαρο ότι πρέπει να την τοποθετήσουμε στον κόσμο των Βερβέρων της Βόρειας Αφρικής. Αυτές οι ομάδες έφτασαν στα νησιά σε διαφορετικά στάδια πολιτιστικής εξέλιξης και σε διαφορετικές ιστορικές στιγμές, το οποίο εξηγεί το ότι καθε μία παρουσίαζε, τη στιγμή της κατάκτησης, χαρακτηριστικά προσωπικά και διαφοροποιητικά. Εκτός από το νησί Gran Canaria και το Β. της Τενερίφης, όπου η γεωργία έφτασε σε μεγάλη τεχνική ανάπτυξη, φτάνοντας να βεβαιώσει την παρουσία του ποτίσματος, η οικονομία των νησιών, ποιμενικού είδους (η κατσίκα, το πρόβατο και το γουρούνι αποτελούσαν τη βάση της), συμπληρωνόταν με την πρακτική της γεωργίας και τη συλλογή φρούτων και θαλάσσιων προϊόντων..
        Με την άφιξη των ευρωπαίων κατακτητών, κατά τη διάρκεια του δέκατου πέμπτου αιώνα, τα νησιά βρίσκονταν υποδιαιρεμένα σε περιοχές διαφορετικών δικαιοδοσιών, εκτός από το Lanzarote και το El Hierro, όπου μόνο έμενε μία φυλή. Το νησί Gran Canaria εμφανίζονταν διαιρεμένο σε δύο βασίλεια, η Τενερίφη σε 9 περιοχές, η La Gomera σε τέσσερις φυλές και η  La Palma και η Fuerteventura, σε 11 ή 12 βασίλεια  ή φέουδα, αντίστοιχα.
        Η κατάκτηση, η κατοίκηση και ο εκπολιτισμός του αρχιπελάγους, που οι ιστορικοί διαιρούν σε δύο στάδια, διαρκούν το μεγαλύτερο μέρος του δέκατου πέμπτου αιώνα. Κατά τη διάρκεια της εποχής των φεουδαρχών, ανάμεσα στο 1402 και το 1404, οι νορμανδοί Jean de Bethencourt  και Gadifer de la Salle με τη βοήθεια του Ερίκου του Τρίτου της Castilla, κατακτούν τα νησιά Lanzarote, Fuerteventura και El Hierro. Η κατοχή της La Gomera, που ξεκίνησε το 1420, θα ολοκληρωθεί χρόνια αργότερα από τον Fernán Peraza, "τον Γέροντα". Η περίοδος βασιλείας αρχίζει το 1477 με την αγορά των δικαιωμάτων κατάκτησης των νησιών χωρίς ακόμα  η Κορόνα της Castilla να κατακτήσει τους φεουδάρχες της οικογένειας Herrera-Peraza, ενώ η προσάρτιση του υπόλοιπου αρχιπελάγους στο βασίλειο της Castilla ολοκληρώθηκε αργότερα:  το νησί Gran Canaria (ανάμεσα στα 1478 και στα 1483), η La Palma (ανάμεσα στα 1492 και στα 1493) και η Τενερίφη (ανάμεσα στα 1494 και στα 1496). Ο Pedro de Vera, στην πρώτη περίπτωση και ο Alonso Fernández de Lugo, στις δύο επόμενες, ήταν οι κύριοι πρωταγωνιστές αυτής της φάσης της κατάκτησης.
         Η κατάκτηση από την Castilla είχε σαν αποτέλεσμα την καταστροφή του κόσμου των ιθαγενών σε όλα τα επίπεδά του. Ο θάνατος, οι αρρώστειες, η σκλαβιά, οι εκτοπισμοί και η προσαρμογή σε μία καινούργια κοινωνία προκάλεσαν μία σημαντική μείωση του αυτόχθονου πληθυσμού του αρχιπελάγους. Η κοινωνική διαμόρφωση των Καναρίων χαρακτηρίστηκε λοιπόν από έναν υψηλό βαθμό ανάμιξης φυλών ανάμεσα στους αυτόχθονους που επέζησαν μετά από όλη τη διαδικασία, τους ευρωπαίους και τις αφρικανικές μειονότητες, κυρίως σκλάβων που χρησιμοποιήθηκαν για τις αγροτικές εργασίες που είχαν να κάνουν με την καλλιέργεια του ζαχαροκάλαμου.
        Τα Κανάρια στην αρχή είχαν διοικητική οργάνωση διαφορετική ανάλογα με το αν επρόκειτο για νησιά φέουδων, υποταγμένα μέχρι τον δέκατο ένατο αιώνα στην κυβέρνηση των φεουδαρχών που είχαν αποκτήσει από το βασιλιά το δικαίωμα ή την ικανότητα να κυβερνούν, ή της βασιλείας που, αφού είχαν κατακτηθεί στο όνομα του βασιλιά, κυβερνήθηκαν από αρχές ή συνθήκες.
        Η διοικητική οργάνωση των Καναρίων στηρίχτηκε στα δημοτικά συμβούλια ή στις νομαρχίες, των οποίων ο χώρος ήταν το νησί, μέχρις ότου το 1812, ως συνέπεια της εφαρμογής του Συντάγματος του Κάδιζ, τα νησιά διαιρέθηκαν σε τόσους δήμους, όσες ενορίες υπήρχαν σε κάθε ένα απ' αυτά, μερικοί από τους οποίους έχουν εξαφανιστεί, ενώ δημιουργήθηκαν καινούργιοι μέχρι να φτάσουν στο σημερινό νούμερο των 87. Οι Νησιώτικες Νομαρχίες, μία σε κάθε νησί, δημιουργούνται το 1912, ξεκινώντας έτσι μία διαμάχη για τις αρμοδιότητες, με το Επαρχιακό Συμβούλιο, που έπαψε να υπάρχει μετά από δεκατρία χρόνια. Το 1927, η Επαρχία των Καναρίων, της οποίας η μοναδική πρωτεύουσα μέχρι τότε ήταν η Santa Cruz της Τενερίφης, διαιρείται σε δύο, με τα ονόματα και τις πρωτεύουσες που ήδη έχουμε αναφέρει..
        Σε πλήρη μετάβαση προς το νέο δημοκρατικό και αποκεντρωτικό σύστημα, ψηφίστηκε το Μάρτιο του 1978 το προ-αυτονομικό καθεστώς του Αρχιπελάγους των Καναρίων, που παραχωρούσε σ' αυτήν την Κοινότητα μία θέση προσωρινής αυτονομίας, λίγους μήνες πριν να ψηφιστεί στο Ισπανικό Σύνταγμα. Η πρώτη Αυτόνομη Κυβέρνηση των Καναρίων ετοιμάζει, απ' αυτή τη στιγμή, διάφορα προσχέδια Αυτόνομου Καθεστώτος, πρόταση που έγινε δεκτή από την UCD το Δεκέμβριο του 1980, ενώ έτσι λύνεται το πρόβλημα της τοποθεσίας των εδρών των αυτονομικών οργανισμών: εναλλασσόμενη εγκατάσταση της πρωτεύουσας στην Santa Cruz  της Τενερίφης και στη Las Palmas του Gran Canaria, εναλλάσσοντας σ' αυτές την έδρα της Προεδρίας της Κυβέρνησης  σύμφωνα με νομοθετικές περιόδους. Το Κοινοβούλιο, που αποτελείται από 60 σύμβουλους, 30 σε κάθε επαρχία, συνδέεται με την πρώτη από τις προαναφερθείσες πόλειςˇ η Αντιπροσωπεία της Κυβέρνησης, στην πρωτεύσουσα του Gran Canariaˇ στην πόλη της Τενερίφης, La Laguna, είναι η έδρα του Συμβουλίου των Καναρίων  και η Santa Cruz  της La Palma, στο νησί μ'αυτό το όνομα, είναι η έδρα του Αντιπροσώπου των Κοινών. Η μέρα της Αυτόνομης Κοινότητας γιορτάζεται στις 30 Μαίου κάθε χρόνο σε ανάμνηση της ημερομηνίας της δημιουργίας του πρώτου αυτόνομου κοινοβουλίου, το 1983.
     Όσον αφορά στην παιδεία, το αρχιπέλαγος έχει δύο Πανεπιστήμια: το Πανεπιστήμιο της La Laguna, στον νησί της Τενερίφης, που ιδρύθηκε το 1792 και αυτό της Las Palmas του Gran Canaria, που εξαρτόταν από το προηγούμενο μέχρι το 1989, ημερομηνία κατά την οποία έγινε ο χωρισμός τους.