Οι οικονομικές δραστηριoτήτες

      Δύο από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά της σημερινής οικονομίας των Κανάριων μπορούν να είναι η βαθιά εξάρτηση από το εξωτερικό και η έκταση της ανεργίας. Υπάρχει τεράστια δυσαναλογία ανάμεσα στην τοπική προσφορά προϊόντων και τη ζήτηση, το έλλειμα της οποίας καλύπτεται από τις εισαγωγές. Αλλά αυτή η εξωτερική εξάρτηση αποτελεί ένα δομικό χαρακτηριστικό της λειτουργίας της οικονομίας των Κανάριων, τουλάχιστον στον τελευταίο ενάμιση αιώνα. Έχει χρησιμέψει ως ισχυρός σύμμαχός της, θεσμικής φύσης, στο συγκεκριμένο εμπορικό-δικαστικό καθεστώς που, στις διαφορετικές εκδοχές του και από το 1852, προσανατολίζεται στο να εξυπηρετήσει την παρουσία ξένης προσφοράς στον εμπορικό τομέα των Κανάριων.

    Παράγοντες που επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την οικονομική ανάπτυξη των νήσων αυτών είναι, ανάμεσα σε άλλους, το μικρό μέγεθος της αγοράς του, διαιρεμένο με τη σειρά του  σε εφτά μικρότερες νησιώτικες αγορές· η έλλειψη δυνατότητας μετατροπής των προϊόντων και αντιμετώπισης μιάς όλο και πιο εξειδικευμένης ζήτησης, εξ' αιτίας της ανεπάρκειας πόρων στην περιοχή· και ως επίπτωση, η ελάχιστη ανάπτυξη λόγω του ότι τα νησιά είναι απομακρυσμένα, γεγονός που μειώνει τις δυνατότητες συναγωνισμού στην διεθνή αγορά.
        Τα νησιά, που διέθεταν μία σχετικά πολύμορφη οικονομική βάση, στην οποία ξεχώριζαν η γεωργία - καθαρά εξαγωγικού προσανατολισμού - η αλιεία, μία νέα βιομηχανία σχετική με τη μία και την άλλη, και οι τριτογενείς δραστηριότητες, είδαν να εξελίσσεται το μοντέλο του από τα μέσα της δεκαετίας του 70 μέχρι να φτάσει στη σημερινή κατάσταση, που στηρίζεται απολύτως στους τρεις πόλους τουριστική μηχανή, κατασκευή και εμπόριο. Άλλοι τομείς με κάποια λειτουργική αυτονομία, ο βιομηχανικός και ο αγροτικός, κινούνται προς μια τάση, αντίστοιχα, στασιμότητας ή καθαρής υποχώρησης.
        Ο τουρισμός αποτελεί τη σπονδυλική στήλη της σημερινής οικονομίας των Κανάριων Νησιών, κι αυτός ο ρόλος και τα αποτελέσματά του, έχουν θεμελιωθεί σε μεγάλο βαθμό σε κάποιους πλεονεκτικούς πόρους (ήλιος και θάλασσα), κι όχι τόσο στην οργάνωσή του. Έχει πραγματοποιηθεί μία σημαντική προσπάθεια για τη δημιουργία ισχυρής βάσης εγκαταστάσεων και υποδομής στα νησιά του Lanzarote, Fuerteventura και κυρίως στο νησί Gran Canaria και στην  Tenerife. Αποτέλεσμα συγκεκριμένων δραστηριοτήτων και επιλογών τοποθέτησης είναι να έχει προκύψει σε μεγάλο βαθμό κακή οικονομική διαχείριση στον τομέα,  επηρεάζοντας αρνητικά το κύρος του συνόλου. Συγκεκριμένα, κάνει κακό η εισβολή στην επιχειρηματική προσφορά,  πρακτόρων που ενδιαφέρονται περισσότερο για εμπόριο ακινήτων με πιθανή έλξη, από ότι για την καθιέρωση ενός ξενοδοχειακού τομέα με ανταγωνιστική ποιότητα και επιθυμία παραμονής για μεγάλο χρονικό διάστημα. Πρέπει να αντιπαραβάλουμε, εκτός αυτού, ότι ένα σημαντικό μέρος των τουριστικών κερδών δεν παραμένει στα Κανάρια, εφ' όσον, υπεύθυνες για την οργάνωση της ζήτησης των ταξιδιωτών και την διαμεσολάβηση με την προσφορά χώρων διαμονής, είναι οι κύριες διεθνείς επιχειρήσεις αυτής της βιομηχανίας διακοπών. Κάτω απ' αυτές τις συνθήκες επισκέπτονται τα νησιά κάθε χρόνο πάνω από δέκα εκατομύρια τουρίστες, με τάση ελαφρώς ανοδική.
        Οι κλάδοι  της Διύλισης Πετρελαίου, της Ηλεκτρικής Ενέργειας, της Μετατροπής του νερού σε πόσιμο και των Καπνών, αντιπροσωπεύουν γύρω στα 55 τοις εκατό όλης της καθαρής βιομηχανικής παραγωγής των Καναρίων. Στους δύο πρώτους κλάδους υπάρχει, αντίστοιχα, μόνο μία επιχείρηση, και στον τομέα των εγκαταστάσεων μετατροπής του νερού σε πόσιμο και των καπνών υπάρχουν λίγες επιχειρήσεις, εκτός από την υψηλή δημόσια συμμετοχή μέσω των τοπικών συνεταιρισμών ή της Βιομηχανίας καπνού. Η Βιομηχανία ειδών διατροφής αποτελεί σχεδόν ένα τέταρτο της βιομηχανικής παραγωγής. Το υπόλοιπο (βασική βιομηχανία και βιομηχανία εξόρυξης, μαζί με την βιοτεχνική δραστηριότητα και τη δραστηριότητα λαϊκής τέχνης) παρουσιάζει χαμηλά ποσοστά.
        Η αγροτική δραστηριότητα, που είχε την ηγεμονία μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα, βλέπει να μειώνεται η οικονομική της σημασία και το βάρος της στον δρώντα πληθυσμό καθώς αναπτύσσεται ο τουριστικός τομέας και ο, ως αποτέλεσμά του, κατασκευαστικός και οι υπόλοιπες υπηρεσίες. Αυτοί οι τομείς ανταγωνίζονται τον αγροτικό όσον αφορά στα εργατικά χέρια, ενώ επίσης έχουν τις  διαφορές τους με θέμα το νερό και, σε κάποιες περιπτώσεις, το φυσικό περιβάλλον, εφ' οσον συμπίπτουν κάποιοι από τους χώρους που επιλέγει η δραστηριότητα ακινήτων-τουρισμού με τα πιο κατάλληλα κλιματολογικά περιβάλλοντα για τη γεωργία. Αφού έχασαν τη σιγουριά της αγοράς της χερσονήσου για τη μπανάνα των Καναρίων, στις αρχές της δεκαετίας του 90, οι παραγωγές των νησιών αντιμετωπίζουν ένα αβέβαιο μέλλον λόγω του καινούργιου ανταγωνισμού με τις μπανάνες που εμπορευματοποιούνται από τις βορειοαμερικάνικες πολυεθνικές.  H άλλη γεωργικο-εξαγωγική σειρά, η ντομάτα, παρουσιάζει μία κατάσταση πιο σίγουρη αλλά επίσης το ίδιο αμφίβολη εξαιτίας του αυξανόμενου ανταγωνισμού στους ευρωπαϊκούς προορισμούς, με τις παραγωγές λαχανικών και φρούτων του Μαγκρέμπ. Οι μόνοι δευτερεύοντες τομείς που φαίνεται να σταθεροποιούνται ή να αυξάνονται στα τελευταία χρόνια είναι η αμπελουργική παραγωγή και τα κοπάδια κτηνοτροφίας (κυρίως των αιγοπροβάτων), ενώ αυτή η τελευταία προορίζεται για την παραγωγή τυριών της χώρας.
        Στη δεκαετία του ογδόντα έπαψαν να ισχύουν οι δύο παράγοντες στους οποίους βασίστηκε ιστορικά η ανάπτυξη της αλιείας των Καναρίων: το ότι οι περιοχές αλιείας ήταν κοντά και η πρόσβαση σ' αυτούς εύκολη. Την προηγούμενη δεκαετία, οι χώρες των ακτών της Δυτικής Αφρικής που βρίσκονται στην Περιοχή Αλιείας ανάμεσα στα Κανάρια και τη Σαχάρα επέκτειναν την εφαρμογή του νέου διεθνούς θαλασσινού δικαίου στα ύδατά τους, διαγράφοντας αυτούς τους στρατηγικούς παράγοντες και δημιουργώντας την αρχή για την καταστροφή της βιομηχανίας κονσερβοποίησης των ψαριών, σημαντική μέχρι εκείνη τη στιγμή για πολλά από τα νησιά.
        Το φαινόμενο της ανεργίας αποτελεί ένα σημαντικό κοινωνικό πρόβλημα  για τα Κανάρια από την αρχή της οικονομικής κρίσης, στις αρχές της δεκαετίας του 70. Η κατάσταση της έλλειψης εργασίας επηρέαζε, το 1998, το 17,2 του ικανού να εργαστεί πληθυσμού. Μπορεί να ειπωθεί πως από το μοντέλο οικονομικής εξέλιξης, που ακολουθείται στα Κανάρια τις τελευταίες δεκαετίες, προκύπτουν σημαντικές δυσκολίες δομής για την δημιουργία  εργασίας και για την πιο ίση κατανομή του πλούτου και εξομάλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων.